Dr hab. Jerzy Franczak – pisarz, eseista, literaturoznawca. Był redaktorem naczelnym kwartalnika „Nowy Wiek” (1999-2006), redagował też „Książki w Tygodniku" – dodatek do „Tygodnika Powszechnego" (2010-2018). Współpracował z TVP Kultura, gdzie współprowadził program o nowościach książkowych „Czytelnia” (2007-2011). Laureat stypendiów „Polityki” (2003), Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2003-2004) i MNiSW (2011-2014) oraz nagród Krakowska Książka Miesiąca (2008), Nagrody Prezesa Rady Ministrów za rozprawę doktorską (2008). Autor opracowania krytycznego dziesięciotomowej edycji pism Witolda Gombrowicza (Wydawnictwo Literackie, 2010-2013). Opublikował zbiory opowiadań i powieści (Przymierzalnia – 2008; Nieludzka komedia – 2009; Da capo – 2010; NN – 2012, Sainte-Fabeau – 2017, Eksplozja – 2022) oraz książki eseistyczne (m.in. Grawitacje - 2007, Teraz opowiem wam wszystko – 2022). Interesuje się filozofią literatury, antropologią nowoczesności i historią kultury XX wieku. Zajmował się m.in. Wielką Awangardą, katastrofizmem i postapokaliptyką, zagadnieniami kultury ludowej i zwrotu chłopskiego, problematyką oporu kulturowego i kontrkultury.
Wybrane publikacje naukowe:
KSIĄŻKI
Maszyna do myślenia. Studia o nowoczesnej literaturze i filozofii, TAiWPN Universitas, Kraków 2019.
Niepoczytalne, Wydawnictwo Libron, Kraków 2019.
Błądzące słowa. Jacques Rancière i filozofia literatury, Instytut Badań Literackich, Warszawa 2017.
Poszukiwanie realności. Światopogląd polskiej prozy modernistycznej, TAiWPN Universitas, Kraków 2007.
Rzecz o nierzeczywistości. „Ferdydurke" Witolda Gombrowicza i „Mdłości" Jean-Paul Sartre'a, TAiWPN Universitas, Kraków 2003.
ARTYKUŁY
Nowoczesne czasy. Programowanie polskiego futuryzmu, „Teksty Drugie” 2022, nr 2.
Komunistyczny bank gniewu. „Palę Paryż” Brunona Jasieńskiego w perspektywie tymotycznej, „Ruch Literacki” 2022, nr 2.
Ksenologie ludowe, w: Sztuka inwencji. Ryszarda Nycza praktykowanie humanistyki: rozmowy, inspiracje, kontynuacje, red. J. Franczak, T. Kunz, Kraków 2021.
J. M. Coetzee i sztuka przemian. „Życie i czasy Michaela K” w perspektywie antropotechnicznej, „Wielogłos” 2021, nr 2.
Latentna katastrofa epoki atomu, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2021, LXIV, z. 1.
„Dead-wall reveries”. Przypadek kopisty z Wall Street, „Śląskie Studia Polonistyczne” 2021, nr 2 (18).
Postapokaliptyka. Rekonesans badawczy, „Teksty Drugie” 2020, nr 1.
Barometr pani Aubain, „Forum Poetyki” 2019, nr 15-16.
Odzyskiwanie awangardy. Momenty polityczne Donalda Barthelme’ego, „Czas Kultury” 2018, nr 2.
Recytacje, „Życie. Instrukcja”, Warszawa 2017.
Czujność, czułość, „Wielogłos” 2016, nr 4 (30).
„Szczęśliwe połączenie śmieci i cmentarzy”. Powieść, archiwum i Miejsce Pamięci w Bełżcu, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2015, nr 3.
Dziki Zachód, dziki Wschód. Western a sprawa polska, „Przestrzenie Teorii” 2015, nr 24.
Równość, wielość, obojętność. Jacques Rancière czyta „Panią Bovary”, „Ruch Literacki” 2015, nr 5.
Śmierć kultury chłopskiej. Scenariusze żałobne Edwarda Redlińskiego, w: Widnokręgi literatury – wielogłosy krytyki. Prace ofiarowane Profesor Teresie Walas, red. T. Kunz, A. Łebkowska, R. Nycz, M. Popiel, Kraków 2015.
Archipelag Pereca, „FA-art” 2014, nr 1-2 (95-96).
Maszyny antropologiczne w dramatach Różewicza, w: Próba rekonstrukcji. Szkice o twórczości Tadeusza Różewicza, red. T. Kunz i J. Orska, Kraków 2014.
Operacja „Kronos”, w: Zamieranie fikcji, red. M. Ładoń i G. Olszański, Katowice 2014.
W poszukiwaniu utraconej bezczelności. „Ferdydurke” i cynizm, w: „Przestrzenie Teorii” 2013, nr 20.
Jacques Rancière: historia literatury i polityka, w: „Teksty Drugie” 2012, nr 3.
Literatura i władza. Rekonesans, w: Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje, red. T. Walas, R. Nycz, Kraków 2012.
Szaleństwo i literatura. Wokół „Obłędu” Jerzego Krzysztonia, w: Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje, red. T. Walas, R. Nycz, Kraków 2012.
Mise en abyme. O «Labiryncie» Adama Ważyka, w: Interpretować dalej. Najważniejsze książki poetyckie lat 1945-1989, red. A. Kałuża, A. Świeściak, Kraków 2011.
„Podwojona obcość”. Proza Zbigniewa Kruszyńskiego, w: Ćwiczenia z rozpaczy. Pesymizm w prozie polskiej po 1985 roku, red. J. Jarzębski, J. Momro, Kraków 2011.
Suma przekroczeń. Proza Dariusza Bitnera, w: Ćwiczenia z rozpaczy. Pesymizm w prozie polskiej po 1985 roku, red. J. Jarzębski, J. Momro, Kraków 2011.
Towar, fetysz, symulakrum? Dzieło literackie w rzeczywistości rynkowej, „Recykling idei” 2011, nr 3.
Szaleństwo i literatura. Wokół „Obłędu" Jerzego Krzysztonia, „Teksty Drugie” 2010, nr 3.
Od determinacji do dystynkcji. Przemiany socjologii literatury, „Wielogłos” 2010, nr 1-2.
Na śmierć i chwalebne zmartwychwstanie opowieści. Apokalipsa buffo Stefana Themersona, w: Narracje po końcu (wielkich) narracji. Kolekcje, obiekty, symulakra…, red. H. Gosk. A. Zieniewicz, Warszawa 2007.
Przemysł kulturowy czy symulacja?, „Kresy” 2007, nr 3.
Schulz: klasyczny i (po)nowoczesny, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2007, nr 2.
Księga i „Księga", „Wielogłos” 2007, nr 1.
U źródeł nowoczesnej metafikcji. Rzecz o „Pałubie" Karola Irzykowskiego, „Tekstualia” 2007, nr 1.
O trupie. Walka perspektyw w „Biesiadzie u Hrabiny Kotłubaj" Witolda Gombrowicza, „Tekstualia” 2006, nr 2.
Bankructwo nadrealności. Gombrowicz vs. Breton, „Kresy” 2006, nr 3.
Imiona obcości (Witold Gombrowicz, Pamiętnik Stefana Czarnieckiego), „Ruch Literacki” 2006, nr 4-5.
„Sny Marii Dunin" Karola Irzykowskiego jako świadectwo nowoczesnego doświadczenia, „Teksty Drugie” 2006, nr 3.
Zerwany kont(r)akt. Wokół wizji modernizmu George'a Steinera, „Ruch Literacki” 2005, nr 1; przedruk w: Idee i myśliciele. Społeczne i medialne aspekty filozofii, red. I. S. Fiut, Kraków 2005.
Rozbiórka chaosu. Gombrowicz i wyrażanie natury, w: Stulecie Gombrowicza, pod red. Z. Kruszewskiego i A. Kansego, Płock 2004.
Drewniany język. Kino Korei Północnej, w: Nowe Nawigacje II, red P. Kletowski i P. Marecki, Kraków 2003.
Le lingue straniere della poesia giovane, w: Cinque Letterature Oggi. Atti del Convegno Internazionale, Udine 2002; przedruk w: “Semicerchio” 2005, XXXII-XXXIII.